Đậu Hà Lan là một trong những loại họ đậu giàu dinh dưỡng, chứa nhiều hợp chất thực vật, khoáng chất, vitamin và chất chống oxy hóa.
Đặc điểm đậu Hà Lan
Đậu Hà Lan là một loài thân thảo họ Fabaceae (trước đây là Leguminosae), có nguồn gốc từ lưu vực Mediterraean và Cận Đông. Đậu Hà Lan dễ trồng ở sân vườn và được trồng rộng rãi ở các vùng miền Bắc
Đậu Hà Lan mọc nhanh, cần có giàn để hỗ trợ sự phát triển. Nó phát triển trong đất cát, thoát nước tốt, được bổ sung đủ độ ẩm và điều kiện thời tiết lạnh.
Vỏ xanh, có cuống ngắn xuất hiện vào cuối mùa đông hoặc đầu mùa xuân. Mỗi quả dài khoảng 4-6 cm, phồng lên hoặc nén lại, thẳng hoặc hơi cong, chứa đầy một hàng 2-10 hạt, màu xanh nhạt, nhẵn, ăn được
Đậu Hà Lan được sử dụng như một loại rau tươi, đóng hộp hoặc thức ăn gia súc.
Đậu rất đa dạng về mặt di truyền từ ba loài phụ có nguồn gốc từ lưu vực Địa Trung Hải và Cận Đông: Pisum sativum, P. fulvum và P. arvense. P. arvense thường được sử dụng làm thức ăn gia súc, trong đó P. sativum là loài đóng góp di truyền chính cho hạt đậu Hà Lan.
Đậu Hà Lan có thể được sử dụng trong thực phẩm chế biến như bánh mì, thức ăn nhẹ, súp và bánh ngô. Mật độ dinh dưỡng cao của đậu Hà Lan làm cho chúng trở thành một loại thực phẩm có giá trị.
Đậu Hà Lan cùng với các loại đậu khác( đậu đen, đậu xanh…) được đưa vào các món ăn dặm, thức ăn cho trẻ nhỏ và đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của 800–900 triệu người suy dinh dưỡng trên toàn thế giới
Sản lượng đậu Hà Lan trên thế giới năm 2009 là hơn mười triệu tấn. Các nhà sản xuất chính là Canada, Liên bang Nga, Trung Quốc, Mỹ và Ấn Độ.
Thu hoạch đậu Hà Lan
Đậu được thu hoạch trong thời gian ngắn chưa đạt độ chín, ở thời điểm hạt còn xanh, mềm, ngọt và có thể ăn được. Để cho quả chín thêm sẽ khiến hạt khô, có màu xanh nhạt đến vàng, ít ngọt và có vị đắng.
Trong khi đi mua đậu Hà Lan, hãy tìm những quả còn tươi, căng mọng, cầm nặng tay và có nhiều hạt. Tránh những loại có bề mặt nhăn nheo, hoặc vỏ hạt quá chín, có màu vàng.
Đậu ở trạng thái tốt nhất ngay sau khi thu hoạch vì phần lớn hàm lượng đường của chúng nhanh chóng chuyển hóa thành tinh bột. Để bảo quản, đặt chúng bên trong hộp đựng rau củ trong tủ lạnh có thể giữ tươi trong 2-3 ngày. Hạt đông lạnh có thể được sử dụng trong vài tháng.
Giá trị dinh dưỡng trong đậu Hà Lan
Protein
Lượng protein trong đậu Hà Lan bị ảnh hưởng bởi cả điều kiện môi trường và yếu tố di truyền. Phần lớn protein hạt đậu là protein dự trữ, hoặc globulin.
Các sản phẩm từ đậu Hà Lan thì giàu arginine, valine và methionine, và axit glutamic và cysteine thấp hơn so với những chất từ đậu nành.
Có các đặc tính chống ung thư và điều hòa miễn dịch do tác dụng dinh dưỡng tiềm năng của lectin.
Thủy phân protein trong hạt đậu tạo ra các peptit với nhiều loại có hoạt tính sinh học trong ống nghiệm. Trong đó có chuyển đổi angiotensin I hoạt động ức chế enzym, có tác dụng hạ huyết áp hiệu quả và chống oxy hóa.
Phức hợp carbohydrate
Tinh bột và chất xơ là thành phần chính của đậu Hà Lan, chiếm 46 và 20%
Tinh bột được cấu tạo bởi amylose, một glucan mạch thẳng với ít nhánh, và amylopectin, một nhánh lớn hơn và nhiều nhánh hơn. Tỷ lệ amylose với amylopectin ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa của tinh bột và do đó ảnh hưởng dến phản ứng với glucozơ sau ăn.
Tinh bột đậu Hà Lan chứa một mức trung gian của amylose, cho thấy có chức năng độc đáo và các cấp độ cao hơn của tinh bột kháng enzym và tinh bột tiêu hóa chậm (so với tinh bột ngũ cốc hầu hết là ít amylose)
Chất xơ trong đậu Hà Lan phát sinh từ cả vỏ hạt và lá mầm. Vỏ hạt chứa phần lớn các polysaccharide không tan trong nước , chủ yếu là cellulose.
Trong khi lá mầm bao gồm các polysaccharide có các mức độ hòa tan khác nhau bao gồm hemicellulose và pectin, cùng với xenlulozơ.
Tính chất của cả thành phần tinh bột và chất xơ làm cho đậu Hà Lan trở thành thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp và do đó có lợi trong phòng ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường loại 2.
Ngoài ra, chất xơ có thể làm giảm lượng cholesterol trong máu bằng cách giảm tái hấp thu axit mật.
Vitamin và các khoáng chất
Đậu Hà Lan là một nguồn phong phú của nhiều khoáng chất như canxi, sắt, đồng, kẽm và mangan.
Các vitamin chống oxy hóa trong đậu Hà Lan bao gồm vitamin C và vitamin E. Vitamin C giúp tăng sức đề kháng chống lại các tác nhân lây nhiễm và loại bỏ các gốc tự do có hại, gây viêm nhiễm ra khỏi cơ thể.
Một lượng lớn khoáng chất chống oxy hóa kẽm cũng được tìm thấy trong loại thực phẩm tuyệt vời này.
Đậu Hà Lan là một nguồn cung cấp chất béo omega-3 đáng tin cậy ở dạng axit alpha-linolenic (ALA) có tác dụng chống viêm.
Đậu Hà Lan cũng rất giàu vitamin K và Ca, có vai trò trong xây dựng khối lượng xương thông qua việc thúc đẩy hoạt động tạo xương bên trong các tế bào xương. Vitamin K cũng hạn chế tổn thương tế bào thần kinh trong não liên quan đến bệnh Alzheimer
Các hợp chất thực vật
Đậu Hà Lan chứa nhiều hợp chất thực vật, giống các loại súp lơ xanh, mâm xôi. Bao gồm các hợp chất phenolic, phytate, saponin và oxalat. Thành phần phenolic trong đậu Hà Lan tồn tại dưới dạng tanin, axit phenolic và flavonoid.
Các hợp chất phenolic đã được công nhận về khả năng hoạt động như chất chống oxy hóa đặc trưng trong đậu Hà Lan..
Đậu Hà Lan có nhiều loại của phenol, với nồng độ cao nhất hầu hết là của vỏ hạt. Lớp vỏ hạt ở hai giống đậu có màu sẫm chứa glycoside quercetin, luteolin và apigenin, cùng với nhiều loại phenol đơn giản và proanthocyanidins.
Vỏ đậu tươi là nguồn cung cấp axit folic tuyệt vời. 100 g cung cấp 65 µg hoặc 16% lượng folate được khuyến nghị hàng ngày.
Folate là một trong những vitamin B-complex cần thiết cho sự tổng hợp DNA bên trong tế bào. Các nghiên cứu cho thấy rằng thực phẩm giàu folate ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh.
Ngoài folate, còn có các B-complex khác trong đậu Hà Lan như axit pantothenic, niacin, thiamin và pyridoxine.
Đậu Hà Lan chứa các thành phần phụ khác thể hiện hoạt tính sinh học và có thể có lợi ích tích cực đối với con người sức khỏe, bao gồm saponin và phytate. Saponin và phytate giúp hạ cholesterol trong máu và chống ung thư.
Đậu Hà Lan chứa phytosterol, đặc biệt là ß-sitosterol. Các nghiên cứu cho thấy rằng các loại rau như đậu, trái cây và ngũ cốc giàu sterol thực vật giúp giảm mức cholesterol bên trong cơ thể.
Có thể bạn quan tâm
15+ lợi ích sức khỏe tuyệt vời của cây Chua Me Đất
Một số công dụng nổi bật của đậu Hà Lan
Ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Do hàm lượng chất xơ cao, đậu Hà Lan có thể làm trung gian cho phản ứng đường huyết so với các loại thực phẩm ít chất xơ bằng tỷ lệ carbohydrate trong bột đậu nguyên hạt.
Đậu Hà Lan giảm đáp ứng glucose sau ăn và do đó có vai trò trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường loại 2.
Nghiên cứu sử dụng toàn bộ bột từ vỏ và hạt đậu (WPF) và bột từ vỏ đậu (FPF)kháng insulin. WPF và FPF giảm insulin lúc đói lần lượt là 13.5% và 9.8% so với đường thông thường.
Bánh mì chứa 17% chất xơ từ vỏ đậu làm giảm đáng kể phản ứng đường huyết
Sức khỏe tim mạch
Nghiên cứu tác dụng của chất xơ trong các chế phẩm làm từ thành tế bào hạt đậu chữa bệnh tim mạch. Chế độ ăn giàu chất xơ đã được chứng minh là làm giảm huyết áp, cải thiện mức lipid huyết thanh và giảm các chỉ số về viêm
Sự dư thừa của lipoprotein mật độ thấp, hoặc LDL, có hại cho cơ thể. Nó làm tắc nghẽn động mạch và có thể dẫn đến bệnh tim. Đậu Hà Lan có thể làm giảm nồng độ cholesterol toàn phần và LDL trong huyết tương.
Hỗ trợ giảm cân
Bánh mì làm từ hạt đậu giàu chất xơ, tăng thời gian no, khi so sánh với lượng tiêu thụ bánh mỳ làm từ bột mỳ.
Chức năng tiêu hóa và cân bằng nội môi
Protein trong đậu Hà Lan có thể được sử dụng để cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột
Bổ sung chất xơ từ vỏ đậu vào thức ăn nhẹ kết hợp với bổ sung chất xơ inulin giúp cho trẻ bị táo bón làm tăng đáng kể tần suất đi tiêu . Tinh bột đậu ít gây đầy hơi dễ dung nạp hơn bột đậu.
Đậu Hà Lan có chứa oligosaccharides prebiotic cũng như tinh bột kháng và chất xơ lên men.
Các protein đậu được glycosyl hóa có thể thoát khỏi sự phân hủy enzym sớm trong ruột non và tác động đến cân bằng nội môi của ruột già bằng cách điều chỉnh hoạt động của hệ vi sinh vật.
Chống oxy hóa
Các đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ của đậu Hà Lan có thể chống lại tác hại của quá trình oxy hóa và giảm nguy cơ ung thư. Những chất chống oxy hóa này liên kết với các gốc tự do và giảm tác động xấu của chúng lên cơ thể.
Có thể bạn quan tâm
Nấm Mối & 7 công dụng thần kì của Nấm Mối
Các hợp chất phenolic được coi là chất chống oxy hóa tự nhiên.
Có thể giúp bảo vệ chống lại các bệnh như ung thư và các bệnh liên quan đến viêm nhiễm. Axit phenolic được tìm thấy ở cả dạng tự do và dạng este hóa. Tannin cô đặc là chất chống oxy hóa rất cao chỉ có trong các lớp vỏ.
Tác dụng phụ của đậu Hà Lan
Đậu Hà Lan dẫn đến tác dụng phụ ở một số người. Luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với chế độ ăn uống của bạn.
Đậu Hà Lan chứa các chất chống lại chất dinh dưỡng như axit phytic và lectin có thể cản trở sự hấp thụ chất dinh dưỡng. Những chất kháng dinh dưỡng này cũng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa .
Axit phytic trong đậu Hà Lan có thể cản trở sự hấp thụ các khoáng chất như sắt và kẽm, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng.
Lectin có trong đậu Hà Lan tươi có thể làm xáo trộn sự cân bằng của hệ thống miễn dịch và quần thể vi khuẩn trong ruột
Tuy nhiên, ngâm, lên men hoặc nấu đậu Hà Lan có thể làm giảm các chất kháng dinh dưỡng này. Ngoài ra, giảm kích thước khẩu phần đậu Hà Lan có thể giúp giảm nguy cơ mắc các tác dụng phụ.
Trên đây, bài viết đã chỉ ra những công dụng và tác dụng phụ của đậu Hà Lan. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!
Theo: Nguyễn An