Rau sam là rau gì? Chắc hẳn bạn đang nghĩ nó chỉ là một loài cỏ dại phiền phức mọc đầy trong vườn và bạn phải nhổ nó mỗi cuối tuần. Nhưng chúng mang lại nhiều lợi ích đến bạn hơn là “sự phiền phức”. Sau đây, bachthao.net sẽ cung cấp thông tin đầy đủ về loài rau này và bạn sẽ thay đổi cách nhìn nhận về chúng đấy!
Đặc điểm của rau sam
Nơi phân bố rau sam
Rau sam có tên khoa học là Portulaca oleracea, là một loài thực vật cỏ dại có nhiều biến đổi trong họ rau má (Portulacaceae) với phân bố rộng.
Có nguồn gốc từ Bắc Phi, Trung Đông và tiểu lục địa Ấn Độ, đến Bắc Mỹ vào thời tiền Colombia và ở châu Âu vào cuối thế kỷ 16.
Hiện nay rau sam xuất hiện ở hầu hết các nơi trên thế giới, cả nhiệt đới và ôn đới. Rau sam mọc quanh năm, có thể gặp rau sam mọc dại ở khắp nơi trong các bồn hoa, ruộng canh tác, ven đường.
Rau sam đã được trồng hơn 4.000 năm như một loại thực phẩm và cây thuốc chữa bệnh
Rau sam là rau gì?
Rau sam là rau gì? Rau sam là một loại cây thân thảo phát triển nhanh hàng năm , mọc thấp với lá và thân mọng nước
Thân
Thân nhẵn, nhiều thịt, màu đỏ tía đến xanh lục, phát triển từ một rễ cái, hầu hết là thân phụ, tạo thành một tấm thảm có đường kính tới 5 mét.
Lá
Các lá (cũng có thịt) mọc xen kẽ hoặc mọc đối. Mỗi chiếc lá dẹt màu xanh lục có hình bầu dục đến hình thìa, hình trứng mọc đối với đỉnh tù hoặc hình chóp cụt.
Lá có thể có kích thước từ 40 mm x 15 mm đến 60 mm x 25 mm ở đất màu mỡ. Xoắn ngọn có 2-5 lá. Chúng hiếm khi có cuống lá và mọc trực tiếp từ thân cây.
Hoa
Cây sẽ ra hoa bất cứ khi nào đủ ẩm. Hoa xếp thành nhóm ở cuối thân. Hai lá đài hợp nhất ở gốc bầu nhụy và có thể tạo thành một cánh dài 3-4 mm bao bọc quả.
Có 4-6 cánh hoa màu vàng dài từ 3 đến 10 mm, rộng từ 2 đến 8 mm với 6-15 nhị. cánh hoa có khía. Cánh hoa thường chỉ mở vào những ngày nắng nóng từ giữa buổi sáng đến đầu giờ chiều.
Hoa mọc ở nách lá ở các khớp thân hoặc tận cùng, mỗi lần chỉ nở một bông duy nhất trên từng cụm lá.
Quả và hạt
Cây có khả năng tự sinh sản, tạo ra nhiều hạt nhỏ màu nâu đến đen trong một quả nhỏ. Khi hạt trưởng thành, quả nang hình trứng vỡ ra dọc theo rãnh ngang để giải phóng hạt bên trong. Hạt dài 0,6-1 mm
Rau sam sinh sản chủ yếu từ hạt. Hơn 6000 hạt giống có thể được tạo ra sau đợt hoa đầu tiên (5-6 tuần sinh trưởng). Một cây có thể sản xuất từ 100.000 đến 242.000 hạt trong cả một mùa. Hạt giống có thể tồn tại trong đất trong vài thập kỷ.
Điều kiện sinh trưởng của rau sam
Rau sam có khả năng chịu đựng cường độ ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và các loại đất, từ đất có nhiều chất hữu cơ đến đất sét nặng. Nó phát triển tốt nhất trong thời tiết ấm áp, cây non sẽ nhỏ và còi cọc trong điều kiện mát mẻ.
Rau sam có thể dễ dàng trồng trong vườn rau từ hạt giống, có thể thu hoạch sau 6-8 tuần
Hạt giống nảy mầm trong những điều kiện tiêu chuẩn nâng cao khả năng sống sót của cây con. Sự nảy mầm với ánh sáng và nhiệt độ thay đổi tùy theo vị trí và thời gian trưởng thành của hạt. Hạt nảy mầm trong phạm vi 10-40 ° C, nhưng không trên 50 ° C. Nếu muốn hạt nảy mầm nhanh hơn, bạn có thể ủ thêm phân bón hữu cơ.
Sau khi nảy mầm, các nhánh gần như ra ngay lập tức. Hoa có thể được tạo ra trong ngày dài từ 4-24 giờ.Hoa sẽ không nở vào những ngày nhiều mây hoặc những ngày nhiệt độ dưới 21 ° C.
Có thể dễ dàng đào hoặc cuốc ở những nơi không mong muốn nhưng những cây này nên được loại bỏ khỏi vườn. Vì thân cây bị cắt từ những cây lớn hơn sẽ dễ dàng mọc rễ tại các nút để tái tạo. Hạt trưởng thành trong vỏ ngay cả khi cây bị kéo ra khỏi đất.
Lợi ích của rau sam đối với sức khỏe
Rau sam khá bổ dưỡng vì có hàm lượng axit béo omega-3 cao và chứa một lượng đáng kể vitamin A và C, cũng như canxi, sắt, magiê và kali và chất chống oxy hóa
Lá xanh chứa ít calo (chỉ 16 kcal / 100g) và chất béo nên đây là loại thực phẩm ăn kiêng tuyệt vời mà không lo bị thiếu dinh dưỡng
Omega-3
Lá tươi chứa nhiều axit béo omega-3 hay axit α-linolenic (được tìm thấy chủ yếu trong cá và hạt lanh) . 100 gam lá rau sam tươi cung cấp khoảng 350 mg axit α-linolenic.
Việc tiêu thụ thực phẩm giàu axit béo omega-3 có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành, đột quỵ và giúp ngăn ngừa sự phát triển của ADHD, chứng tự kỷ và những khác biệt về phát triển khác ở trẻ em.
Vitamin A
Rau sam là một nguồn cung cấp vitamin A tuyệt vời. Đây là một trong những loại rau lá xanh chứa vitamin A cao nhất. Vitamin A là một chất chống oxy hóa tự nhiên mạnh mẽ được biết đến và là một loại vitamin cần thiết cho thị lực. Nó cũng cần thiết để duy trì niêm mạc và da khỏe mạnh.
Tiêu thụ rau và trái cây tự nhiên giàu vitamin A giúp bảo vệ khỏi ung thư phổi và khoang miệng.
Vitamin C, B
Rau sam cũng là một nguồn giàu vitamin C, và một số vitamin B phức tạp như riboflavin, niacin, pyridoxine và carotenoid, cũng như các khoáng chất trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như sắt, magiê, canxi, kali và mangan.
Chất chống oxy hóa
Trong rau sam chứa hai loại sắc tố betalain alkaloid là β -cyanins màu đỏ, và β -xanthin màu vàng. Cả hai loại sắc tố đều là chất chống oxy hóa mạnh.
Tác dụng không mong muốn: Rau sam chứa một lượng cao oxalat (giống như rau bina), vì vậy những người dễ bị hình thành sỏi thận không nên tiêu thụ quá nhiều
Lợi ích của rau sam với đời sống
- Rau sam được đưa vào các hệ thống tái sử dụng nước thoát mặn. Nó có khả năng chống chịu cao với cả mặn do clorua và sunphat chiếm ưu thế,
- Là loại cây tích lũy selen vừa phải, có giá trị cho con người chẳng hạn như giã dập lá làm thuốc mỡ trị bỏng. Đôi khi làm thức ăn gia súc và gia cầm để giảm lượng cholesterol trong trứng
- Rau sam cũng được dùng trong sản xuất kẹo cao su có đặc tính nhũ hóa có thể được sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm
- Rau sam là một loài cỏ dại phổ biến ở Úc và có thể được sử dụng làm thuốc giảm đau, lợi tiểu, chống viêm và kháng sinh
Bảo quản và chế biến rau sam
Bảo quản, dự trữ rau sam
- Rửa lá và thân cây tươi trong vòi nước lạnh sạch để loại bỏ cát và dư lượng thuốc trừ sâu / thuốc diệt nấm. Sau khi lấy ra khỏi nước, hãy lau bằng vải mềm để loại bỏ bớt hơi ẩm trong chúng trước khi cất vào tủ lạnh.
- Rau sam có thể để trong tủ lạnh khoảng 3-4 ngày nhưng nên ăn khi lá còn tươi và không bị héo.
Chế biến rau sam
Thân, lá và nụ hoa có vị hơi chát hoặc chua và mặn do nồng độ axit malic trong rau. Độ mạnh của mùi vị bị ảnh hưởng bởi sinh lý của cây. Lá được hái sớm vào ngày khi nồng độ axit malic cao nhất sẽ có hương vị chua cay nhất.
Rau sam được sử dụng trong nhiều món ăn trên thế giới, đặc biệt là trong món salad, súp, món hầm và nước sốt cà chua. Khi nấu chín, chất béo có chứa chất nhầy và sẽ hoạt động như một chất làm đặc trong súp hoặc món hầm. Hạt cũng có thể ăn được.
Thân và nụ hoa cũng có thể ăn được. Dùng dao sắc cắt bỏ những thân cứng gần rễ. Nấu ở nhiệt độ thấp trong thời gian ngắn hơn để bảo toàn phần lớn chất dinh dưỡng. Mặc dù các đặc tính chống oxy hóa bị giảm đáng kể khi chiên và luộc, các khoáng chất, carotenes và flavonoid của nó có thể vẫn còn nguyên khi nấu bằng hơi nước.
Lá tươi, sống có thể được dùng làm salad và làm nước ép rau.
Lá mềm, tươi được sử dụng trong món salad. Thân và lá được xào và hầm nhẹ dùng làm món ăn kèm với cá và gia cầm. Xào và trộn với các loại rau khác như rau mồng tơi, rau cải để tăng dinh dưỡng
Cách làm salad rau sam đơn giản
Nguyên liệu
- 520 gram rau sam rửa sạch và lau khô
- 1 củ hành tây bóc vỏ và thái hạt lựu
- 1 quả cà chua, thái hạt lựu
- 1 quả chanh ép lấy nước
- 4 -5 muỗng canh dầu ô liu
- 1⁄2 thìa muối
Cách làm
- Bước 1: Làm nước sốt bằng cách trộn nước cốt chanh, dầu ô liu và muối với nhau. Điều chỉnh gia vị theo khẩu vị cá nhân.
- Bước 2: Cho rau sam vào bát lớn. Thêm hành tây và cà chua thái hạt lựu vào và dùng tay hoặc muỗng trộn tất cả với nhau. (Loại bỏ bất kỳ rễ rau sam nếu bạn nhìn thấy)
- Bước 3: Thêm nước sốt và trộn đều một lần nữa. Để tất cả các lá được phủ nước sốt, cũng như hành tây và cà chua thái hạt lựu.
Ăn cùng với thịt và cá nướng, pho mát và thịt nướng hoặc chỉ như một món salad nhẹ với bánh mì.
Cách làm rau sam hấp kiểu Mexico
Có thể bạn quan tâm
Khoai môn- Thực phẩm "vàng" cho sức khỏe cả gia đình bạn
Nguyên liệu
- 260 gram rau sam rửa sạch
- 1 tép tỏi
- 1 muỗng canh dầu ô liu
- 2 muỗng canh pho mát Cotija hoặc Parmesan
- Muối, tiêu, đường
Cách làm
- Bước 1: Đổ 250 ml nước vào một cái chảo nhỏ hoặc chảo rộng rồi cho tép tỏi vào. Vặn lửa ở mức trung bình-cao.
- Bước 2: Đun sôi nước, cho rau sam vào, giảm lửa nhỏ. Đậy vung hoặc chảo và tiếp tục nấu trong 6 phút. Thời gian nấu cũng phụ thuộc vào độ mềm của thân rau và lá.
- Bước 3: Tắt bếp. Vớt rau ra và để ráo. Nêm dầu ô liu, muối và hạt tiêu. Thêm pho mát để món ăn thêm độ béo ngậy.
Lưu ý: Nếu bạn muốn giảm lượng calo, bạn có thể bỏ qua việc bổ sung pho mát. Các lá non và mềm có lượng dinh dưỡng cao hơn.
Trên đây là một số cách chế biến rau sam đơn giản, nhiều dinh dưỡng. Rau sam giờ không còn là một loài cỏ dại bị ghét bỏ mà là một vị thuốc phòng bệnh hiệu quả cho bạn và cả gia đình. Còn chần chừ gì mà không thử nấu một món rau sam cho bữa tối của cả nhà phải không?
Theo: Nguyễn An
