Cây Thông Đất – dược liệu quý với 7 tác dụng có thể bạn chưa biết

Cây thông đất là một trong những dược liệu quý của y học cổ truyền. Vậy cụ thể nó như thế nào, có tác dụng ra sao? Hãy cùng bachthao.net tìm hiểu về loài cây này nhé.

Tổng quan

Cây thông đất có danh pháp khoa học là Lycopodiella cernua. Nhiều địa phương còn gọi là cây thạch tùng răng cưa, cây râu rồng, cây đuôi chó…. Chúng mọc nhiều ở khu vực khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt.

Trên thế giới có thể gặp nhiều thông đất tại châu Phi, Ấn Độ, Myanma, Việt Nam, Philipin, các bán đảo quanh Thái Bình Dương,.. Tại Việt Nam, cây thông đất phân bố ở các khu vực phía bắc như Bắc Giang, Hòa Bình, Lai Châu,…

Cây thông đất có dạng thân thảo, sống trên cạn. Thân cây đa số mọc bò, khi trưởng thành, rễ phát triển cứng cáp, chúng có thể mọc đứng lên. Thân chúng nhìn từ xa trông hơi giống cây thông nhỏ. Có lẽ vì vậy mà chúng được gọi là cây thông đất.

Thân cây khá dài trung bình từ 50 tới 80 cm có thể dài tới 100 cm. Lá thông đất nhỏ, trông giống lá tùng nhưng mềm hơn. Lá sắp xếp theo hình xoắn ốc, nhỏ đỉnh nhọn, màu từ xanh nhạt tới vàng nhạt. Màu sắc lá có thể thay đổi theo điều kiện chiếu sáng.

Cây thông đất không có hoa hay quả mà sinh sản bằng bào tử giống dương xỉ. Do đó chúng thường được nhân giống bằng cách giâm cây.

Thành phần hóa học

Nhiều nghiên cứu về thông đất đã được tiến hành. Các nghiên cứu cho thấy thông đất chứa nhiều hợp chất alkaloid như britinine, cernuine, huperzine B, lucidioline, lycodoline, lyconnotine, lycopodine và nicotine, flavonoid apigenin,… Ngoài ra, trong thông đất cũng chứa hàm lượng cao các hợp chất của nhôm và silic.

Dạng dùng của cây thông đất

Tương tự đa số các loại thảo dược như rẻ quạt, thông đất thường được dùng dưới dạng khô. Vừa giúp tăng tác dụng và giúp bảo quản thông đất tốt hơn và lâu hơn. Chúng có thể sử dụng toàn cây từ lá, thân, rễ.

Cây thông đất trưởng thành thường được thu hoạch vào tầm tháng 5 hoặc tháng 6. Sau đó thông đất được đem rửa sạch loại bỏ đất cát bụi. Sau đó đem phơi khô rồi cắt nhỏ để bảo quản tại những nơi thông thoáng tránh ẩm thấp gây mốc.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều nơi bán thông đất khô và tươi. Giá thông đất khô thường khá đắt. Dao dộng từ 300k tới 400k cho 1 kg.

Tác dụng của cây thông đất

Tác dụng trong cuộc sống

Ở các nước như Philipin, Ấn Độ cây thông đất được dùng như một vật trang trí. Bạn có thể bắt gặp chúng ở các cửa hàng hoa, trong các giỏ hoa và đồ trang trí. Một số vùng còn sử dụng bào tử thông đất để tăng hiệu quả thuốc súng.

Ngoài ra thông đất với dáng vẻ cao ráo và có phần thanh cao còn được sử dụng trong các nghi lễ. Đặc biệt là các nghi lễ mê tín dị đoan.

Tác dụng theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, cây thông đất có vị ngọt tính mát. Chúng được cho là có nhiều tác dụng trong các bệnh ho, đau bụng, lợi tiểu.

Nước sắc từ 15-30 g lá thông đất khô dùng chữa viêm gan cấp tính, mắt sưng đỏ, ho mãn tính. Nước sắc cũng có tác dụng lợi tiểu, chữa thấp khớp, tiêu chảy, kiết lỵ. Ông cha ta còn sử dụng thông đất để chữa đau chân, nhện cắn, sốt.

Thông đất đem đốt rồi nghiền thành bột. Ngâm bột thông đất vào giấm hoặc nước cốt chanh có thể sử dụng như một loại thuốc chống nấm, chữa các vết loét. Chúng cũng được cho là có tác dụng trong điều trị còi xương ở trẻ em.

Thông đất cũng là loại thảo dược tốt để tắm nâng cao thể trạng, thanh lọc cơ thể. Chúng còn được sử dụng để đuổi gián ở một số nước như Thái Lan, Philipin.

Tác dụng theo các nghiên cứu hiện đại

Tác dụng kháng khuẩn

Nghiên cứu chỉ ra rằng thông đất có tính kháng khuẩn cao đặc biệt là trên xoắn khuẩn gram âm Helicobacter pylori. Một loại vi khuẩn hoạt động tại dạ dày và là nguyên nhân chính gây ra bệnh loét dạ dày tá tràng.

Chiết xuất từ toàn bộ cây đã cho thấy nhiều hợp chất có hoạt tính chữa bệnh. Các hợp chất có hoạt tính dược lý như alkaloid và serratene triterpenes đã được tìm thấy trong thông đất và được cho là chịu trách nhiệm về tác dụng kháng khuẩn của nó. 

Nghiên cứu cũng cho thấy chiết xuất với dung môi hữu cơ mang lại hoạt độ kháng khuẩn cao nhất. Cho thấy thông đất có tiềm năng trở thành một chất kháng khuẩn và hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày do vi khuẩn HP gây ra.

Chống nấm

Các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy chiết xuất cồn từ thông đất có khả năng ức chế sự phát triển của nấm. Tác dụng này của thông đất được cho là hoạt tính của hai hợp chất axit lycernuic C và và apigenin.

Chất ức chế men cholinesterase

Các chất ức chế acetylcholinesterase, làm tăng của acetylcholine – một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng đã được tìm thấy trong cây thông đất.

Nghiên cứu cho thấy chiết xuất methanol của cây thông đất có chứa lycocernuaside A thể hiện hoạt động ức chế enzym hủy acetylcholine một cách mạnh mẽ. Trong nghiên cứu in vivo, thông đất cũng thể hiện khả năng nâng cao nhận thức đối với những con chuột mất trí nhớ do scopolamine.

Tác dụng điều trị bệnh của cây thông đất

Cây thông đất là loài cây dễ mọc, thậm chí mọc hoang ở nhiều nơi. Nhưng nó lại mang rất nhiều tác dụng điều trị bệnh tuyệt vời như: mất trí nhớ người gia (alzheimer) viêm gan, mất ngủ, phát ban, hay ho lâu ngày,…

Trị bệnh Alzheimer (teo não)

Bệnh Alzheimer hay bệnh teo não là một chứng rối loạn não tiến triển. Chúng dần dần phá hủy trí nhớ và kỹ năng tư duy của con người. Và cuối cùng là làm mất khả năng thực hiện những công việc đơn giản nhất của con người. 

Bệnh xuất hiện muộn thường thấy ở người già, những người trên 60 tuổi. Căn bệnh này được đặt theo tên của bác sĩ Alois Alzheimer. Người đầu tiên nhận ra những bất thường của căn bệnh vào những năm 1906.

Bệnh teo não hiện được xếp hạng là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ sáu ở Hoa Kỳ. Ở Việt Nam tỉ lệ người mắc bệnh này ngày càng tăng. Nó cũng là nguyên nhân gây 60 -70% các trường hợp mất trí nhớ.

Teo não là bệnh có thể di truyền. Ngoài ra nguyên nhân gây ra Alzheimer còn do nhiều yếu tố từ môi trường và lối sống. Do đó một chế độ dinh dưỡng và lối sống phù hợp có thể giảm nguy cơ mắc bệnh.

Hiện tại chưa có thuốc trong y học hiện đại có thể chữa khỏi bệnh này nhưng y học cổ truyền đã có nhiều bài thuốc để chữa trị, làm giảm triệu chứng bệnh teo não. Điển hình như sắc cây thông đất đã phơi khô với nước uống có tác dụng cải thiện bệnh rất tốt.

Ngoài ra thông đất có thể phối hợp cùng một số dược liệu khác như viễn chí, kim ngân, cam thảo, lá dâu. Theo y học xưa, phối hợp 5 g cây thông đất cùng với 10 g viễn chí sắc với nước có hiệu quả cực tốt trong điều trị teo não.

Cây thông đất điều trị bệnh gan

Gan là một cơ quan rất quan trọng trong cơ thể. Chúng đóng vai trò cốt lõi trong việc giải độc cũng như chuyển hóa nhiều chất dinh dưỡng. Gan cũng sản sinh nhiều protein quan trọng trong sự sống của con người.

Gan bị bệnh kéo theo nhiều hệ lụy và biến chứng. Bên cạnh tác dụng với bệnh teo não, thông đất được biết đến như thần dược cho bệnh gan. Với tính mát, thông đất phát huy hiệu quả rất tốt trong điều trị các bệnh gan nhiệt, giải độc gan.

Trong các bệnh về gan thì thông đất có thể dùng một mình hoặc phối hợp với các dược liệu khác. Một bài thuốc được lưu truyền với tác dụng hiệu quả trên gan đó là thông đất phối hợp cà gai leo theo tỉ lệ 1 và 2 đun nước uống.

Thông đất chữa mất ngủ

Mất ngủ là bệnh không cấp tính, diễn biến từ từ nhưng có thể gây nhiều phiền toái cho cuộc sống của chúng ta. Mất ngủ khiến bệnh nhân trở nên khó tập trung vào ban ngày, cáu kỉnh, mệt mỏi vào ban ngày.

Mất ngủ xảy ra nhiều hơn ở những người có tuổi và những người lao động trí óc. Nó là mối lo của rất nhiều người. Nhưng từ xưa, dân gian đã sử dụng thông đất như một loại thuốc trong điều trị mất ngủ.

Thông đất thường được sử dụng tươi nhiều hơn trong điều trị mất ngủ. Thông đất tươi được giã lấy nước uống hoặc dùng để nấu thành canh hay cháo để ăn. Sau khi sử dụng thì hầu hết mọi người đều có một giấc ngủ ngon và sâu hơn.

Điều trị ho

Ho là bệnh rất hay gặp đặc biệt là thời điểm giao mùa. Thông đất rất hữu hiệu trong trường hợp này. Thông đất đem rửa sạch, giã lấy nước, súc miệng thường xuyên. Ho sẽ giảm rất nhanh chóng.

Thông đất điều trị đau nhức xương khớp

Từ xa xưa, ông cha ta đã sử dụng thông đất trong điều trị đau nhức xương khớp. Chúng thể hiện nhiều ưu điểm cũng như tính giảm đau mạnh mẽ và nhanh chóng.

Điều trị mụn nhọt

Thông đất có còn có tính kháng khuẩn rất tốt. Do đó chúng được sử dụng trong điều trị các loại mụn nhọt. Đem thông đất phơi khô rồi xay thành bột hoặc sao khô rồi giã thành bột. Trộn bột với ít dầu vừng và băng phiến rồi bôi vào chỗ mụn nhọt. Các vết mụn sẽ biến mất sau vài ngày.

Thông đất điều trị viêm da do lội nước

Khi đi lội nước đặc biệt là những nơi nước không sạch sẽ, bạn có thể bị viêm da. Tuy nhiên chỉ cần ngâm chân trong nước sắc thông đất cùng ít rượu, các triệu chứng viêm sẽ giảm khá nhanh chóng.

Lưu ý khi dùng cây thông đất

Mặc dù thông đất có rất nhiều tác dụng cũng như khá lành tính tuy nhiên khi sử dụng vẫn cần chú ý. Trong cây thông đất đã tìm thấy một lượng nhỏ chất nicotin- một chất hóa học độc hại. Do đó không nên sử dụng tùy tiện cây thông đất. Tốt nhất là tuân theo sự chỉ dẫn của thày thuốc và bác sĩ.

Ngoài ra, phụ nữ trong thời kì kinh nguyệt, phụ nữ đang mang thai cũng không nên dùng loài cây này. Những người có cơ địa dễ dị ứng cũng cần chú ý khi sử dụng thông đất.

Mặc dù có tác dụng tốt trên gan, nhưng những người bệnh gan đã nặng thì lại không nên dùng loài cây này. Hơn nữa, tác dụng trị bệnh của cây thông đất còn phụ thuộc vào từng cá nhân. Do đó khi không thấy tác dụng thì bạn không nên tự ý tăng liều sử dụng.

Trên đây là những chia sẻ của bachthao.net về cây thông đất, hy vọng những chia sẻ này sẽ hữu ích cho bạn.

Theo: Biển Lặng