Hoa phù dung – không chỉ là cây cảnh – mà còn có những công dụng “bất ngờ” khác

Hoa phù dung là một loài hoa rất thú vị bởi khả năng đổi màu hoa nhiều lần trong ngày, từ trắng, hồng đến đỏ. Hoa phù dung cũng được cho vào các bài thuốc dân gian để chữa ho, giải cảm…

Sau đây, bachthao.net sẽ hướng dẫn bạn cách trồng hoa phù dung và cung cấp một số bài thuốc đơn giản có thể tự làm tại nhà nhé!

Đặc điểm hoa phù dung

Hoa phù dung có tên khoa học là Hibiscus mutabilis, là một loài thực vật thuộc họ Dâm bụt (Malvaceae). 

Tên chi Hibiscus bắt nguồn từ tên Hy Lạp của loài cây cẩm quỳ thông thường. Cây phù dung có nguồn gốc từ Nhật Bản và Trung Quốc. Hoa phù dung đã có một thời rất phổ biến trong khu vực các bang của Hoa Kỳ 

Phù dung là một loại cây bụi lớn, mọc thẳng, khỏe, rụng lá. Loại cây thân nhỏ thường mọc cao khoảng 4.5 mét với tán rộng khoảng 3 mét. 

Thân cây mọc thẳng, ít phân nhánh, khi mọc mới mọc lên. Thân được bao phủ dày đặc bởi các lông hình sao ngắn, màu xám.. Cây ưa đất màu mỡ giàu mùn thoát nước tốt.

Các lá mọc xen kẽ, có cuống lá, hình trứng rộng từ hình trứng đến hình trứng, 5 thùy hoặc 5 góc, dài từ 7 đến 20 cm, đầu nhọn, gốc hình tim, mép có răng và mọc đối với lông hình sao và đơn giản. Lá màu xanh lục tươi, có lông ở mặt dưới và chia thùy sâu.

hoa phù dung

Hoa mọc đơn độc ở nách các lá phía trên. Đài hoa dài 3 đến 4 phân, có 5 thùy hình trứng thuôn dài, phía dưới hình trứng. Tràng hoa có đường kính từ 10 đến 12 cm, đơn hoặc đôi, mở ra màu hồng nhạt hoặc gần như trắng, càng ngày càng có màu đậm hơn.

Một số giống có hoa không đổi màu. Hoa nở đơn lẻ, xòe to thường có hình cốc. Mùa hoa nở thường kéo dài từ mùa hè qua mùa thu. 

Hoa phù dung đổi màu nhiều lần, có màu trắng vào buổi sáng, chuyển sang màu hồng vào buổi trưa và màu đỏ vào buổi tối cùng ngày. Cánh hoa mỏng manh, dễ bị tàn vào cuối ngày.

Quả nang khô, mọc thành chùm có 5-10 quả hình tròn, hình cầu hoặc dạng hạt, có lông hoặc không có lông.

Cách trồng hoa phù dung từ cành giâm

Hoa phù dung phát triển tốt trong điều kiện có đầy đủ ánh nắng và thích đất giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Hoa phù dung thường có sẵn từ các vườn ươm. Nó cũng có thể được ra rễ từ hom thân và cây lớn có thể được phân chia vào mùa đông.

Nhân giống bằng cách giâm cành ra rễ dễ dàng nhất vào đầu mùa xuân, nhưng có thể thực hiện giâm cành bất cứ lúc nào.

Cách trồng

Để trồng hoa phù dung từ cành giâm, nên chọn một vài ngọn cành khoảng 1 mét. 

Đặt cành giâm vào bình cao hoặc xô nước và đặt ở nơi ấm áp, có nắng bên trong. Thay nước vài ngày một lần để tránh đọng nước.

Rễ sẽ hình thành trong vòng một tháng hoặc lâu hơn. Các cành giâm sẽ sống tốt trong môi trường nước qua các tháng mùa đông.  Trồng chúng trong chậu một vào tháng Giêng năm sau

Giữ chúng trong nhà như cây trồng trong nhà hoặc trong nhà kính cho đến mùa xuân.  Chuyển chúng ra ngoài trời và sau đó trồng chúng xuống đất hoặc trong các thùng chứa lớn hơn khi thời tiết ấm lên.

hoa phù dung

Cách chăm sóc hoa phù dung

Bón phân 

Hoa phù dung không cần bón phân nhiều. Bón phân hai lần một tháng để có kết quả tốt nhất (có thể dùng NPK 10-10-10)

Tưới nước 

Tưới nước hàng tuần cho hoa sao cho nền đất chỉ hơi ẩm, không quá ướt. Trong những tháng hè, cần tưới nước cho cây thường xuyên hơn. Vì cây ưa nhiều nắng hoặc ít nhất sáu giờ ánh nắng trực tiếp nên đất dễ bị khô nhanh

Tỉa hoa

Vào mùa đông, loài hoa phù dung trồng lâu năm  sẽ tự rụng lá và nhiều thân cây  tự chết. Do đó nên tỉa hoa phù dung vào tháng 11 và tháng 12 sau khi hoa nở.

Tỉa bỏ những cành phát triển yếu hoặc bị bệnh. Loại bỏ những cành mọc chéo, chen chúc hoặc cọ xát với các cành khác. Bất kỳ thân cây nào có vẻ quá dài và yếu nên được cắt một nửa đến một phần ba chiều dài xuống phía trên ít nhất hai nút và ở góc 45 độ thông thường.

Sử dụng kéo cắt tỉa đã được khử trùng để cắt những thân cây còn lại đến độ cao vài cm so với mặt đất. Các chồi mới sẽ xuất hiện dọc theo gốc cây vào mùa xuân và sẽ không mất nhiều thời gian sau đó để cây phát triển mạnh như mùa hè trước.

Lưu ý:

  • Sử dụng khăn ẩm để lau sạch bụi bẩn.
  •  Trước và sau khi sử dụng các dụng cụ cắt tỉa, cần rửa sạch và khử trùng để tránh lây lan dịch bệnh. Sau đó ngâm các lưỡi dao trong dung dịch gồm 1 phần thuốc tẩy và 9 phần nước. Sau 30 phút, rửa kỹ bằng nước sạch và để khô ngoài không khí.

hoa phù dung

Sâu bệnh 

Sâu bọ, côn trùng

Hoa phù dung có thể bị nhiễm bệnh bởi nhện Hibiscus, rệp và ruồi trắng. Nhớ kiểm tra mặt dưới của tán lá thường xuyên để tìm những loài gây hại này.

Diệt trừ bất kỳ loại côn trùng nào mà bạn phát hiện bằng xà phòng diệt côn trùng. Loại xà phòng này phải thực sự tiếp xúc với dịch hại mới có hiệu quả.

Phun vào sáng sớm hoặc chiều tối và tưới đẫm nước cho cây, bao gồm cả mặt dưới của lá. Đảm bảo cây khô ráo trước khi vào ban đêm.  Để ẩm qua đêm có thể gây ra các vấn đề về bệnh phấn trắng.

Bạn có thể ngăn chặn sự tấn công của bọ nhện, ruồi trắng và rệp hoa râm bụt bằng cách phun nước sạch vào cây mỗi tuần một lần vào sáng sớm.

hoa phù dung

Bệnh 

Thỉnh thoảng kiểm tra cây dâm bụt để phát hiện bệnh. Hai loại bệnh thường gặp đối với loại cây này là bệnh đốm lá và bệnh cháy lá, đều là bệnh nhiễm nấm. 

Xác định đốm lá bằng những vòng tròn màu nâu mà nó tạo ra trên lá cây. Để kiểm soát bệnh đốm lá, bạn cần loại bỏ tất cả các lá bị nhiễm bệnh và dọn sạch các mảnh vụn xung quanh cây. 

Nếu cây bị bệnh cháy lá, bạn sẽ nhận thấy các vết bệnh màu nâu ở gốc cây gần mặt đất. Ngăn chặn sự tái phát của bệnh cháy lá bằng cách giữ cho lớp phủ không chạm vào thân cây. 

Sử dụng thuốc diệt nấm là một lựa chọn trong cả hai trường hợp. Nhưng những hóa chất như vậy chỉ nên được sử dụng khi tất cả các phương pháp không dùng thuốc không có hiệu quả. Cần chẩn đoán đúng bệnh và chọn loại hóa chất phù hợp để điều trị hoặc phòng ngừa.

Công dụng của hoa phù dung trong y học cổ truyền

Trong y học Trung Quốc, lá là một trong những thành phần trong một bài thuốc được sử dụng để điều trị bệnh viêm hạch do lao; hoa điều trị ung thư biểu mô vòm họng.

Hoa và lá được coi là thuốc long đờm, giải nhiệt, giảm đau và giải độc cho tất cả các loại chất độc ở Trung Quốc.

Lá chứa chất anodyne giúp khử mùi, long đờm, giảm đau. chữa chảy máu nhiều khi hành kinh, tiểu buốt, viêm nhiễm, rắn cắn.

Ở Ấn Độ, lá được dùng làm thuốc nhuận tràng và giải độc.

Lá và hoa được người phương Đông sử dụng ho chứng đau nửa đầu và viêm tai giữa, viêm ruột thừa và viêm tuyến mang tai

Hoa

Dùng cho các vết bỏng, sưng tấy và các vấn đề về da khác, giảm đau, hạ sốt, bổ phổi. Nếu dùng bên trong có thể thanh nhiệt lương huyết, tiêu sưng, giải độc. Nếu giã nhỏ đắp ngoài có tác dụng tiêu viêm, giảm sưng tấy.

Đặc tính dinh dưỡng của hoa được cho là tốt cho phụ nữ mãn kinh. Nó cân bằng hormone và thanh lọc máu của bạn.

Nước sắc của hoa được coi là lợi sữa và được sử dụng trong điều trị bệnh phổi.

Hoa được sử dụng để chữa đau đầu ở Trung Quốc.

Đài hoa là một phương thuốc dân gian để điều trị áp xe, chứng đái dắt, ung thư, ho, khó tiêu, đái buốt, sốt, nôn nao, bệnh tim, tăng huyết áp, loạn thần kinh, bệnh còi

Ở Malaysia, hoa khô được sử dụng như một loại thuốc lợi tiểu, cũng như chống lại các triệu chứng ngứa ngoài da.

hoa phù dung

Rễ

Rễ được sử dụng để đắp các nốt sưng tấy của các nút ngón tay, những nốt này vẫn còn sau khi bị nấm.

Rễ và lá, nghiền thành bột nhão, rất tốt để điều trị bệnh nhân tiểu đường có vấn đề về chân.

Hạt

Hạt được dùng trong trị đau đầu và cảm lạnh, và kết hợp với tủy lợn để làm thuốc chữa ung nhọt.

Các công dụng khác

Sợi từ vỏ cây được sử dụng để làm dây thừng rất chắc chắn.

Nước ép từ hoa tươi được cho là làm tăng sự phát triển của tóc 

Nhiều loại hoa phù dung có thể ăn được và được sử dụng để pha trà, làm hương liệu và làm thực phẩm. Pha trà từ hoa phù dung giống như pha trà hoa lài.

Cành non và lá được sử dụng sống hoặc nấu chín như một loại rau. Các đài hoa có vị bùi được sử dụng rộng rãi để làm đồ uống và mứt màu đỏ, tươi nhưng có vị chua

hoa phù dung

Một số bài thuốc từ hoa phù dung

  • Ho: Nấu thuốc sắc bằng lá cây hoa phù dung. Uống 10 ml x 2 lần / ngày.
  • Chảy máu kinh nguyệt nhiều: Uống 30 ml nước sắc của cây hoa phù dung. Nên uống hai ngày trước khi chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu.
  • Đái buốt: Đun sôi 5 g lá tươi của cây hoa phù dung với 20 ml nước. Uống 15 ml ba lần một ngày.
  • Đau tai: Hoa được đun sôi trong sữa tươi không đường, rồi nhỏ vào tai để chống đau tai.
  • Bệnh quai bị: Lá hoa phù dung khô, nghiền thành bột rồi thêm lòng trắng trứng. Sau dó áp lên vùng bị nhiễm quai bị
  • Bệnh phổi: Chuẩn bị thuốc sắc bằng cách sử dụng một bông hoa tươi của Hoa hồng liên bang. Uống 36 ml hai lần một ngày.
  • Sưng tấy: Lấy 2 bông hoa phù dung. Giã dập chúng. Sau đó,  áp lên vùng sưng tấy.
  • Làm dịu da: Thêm nước sắc của lá và hoa phù dung vào nước tắm. Nó sẽ làm mềm da và giảm kích ứng. Sau khi tắm, bạn có thể dùng thêm lô hội để da nhanh chóng hết các nốt mẩn đỏ.

Hoa phù dung mang rất nhiều ý nghĩa, mang một vè đẹp mỏng manh, sớm nở chóng tàn. Các bộ phận của phù dung đều được cha ông sử dụng trong chữa bệnh, công cụ hàng ngày, nấu ăn… Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn. Cùng đón đọc những bài viết mới nhất của bachthao.net nhé!

Theo: Nguyễn An

5/5 - (1 bình chọn)

Bài viết liên quan

Thêm bình luận